De installatieautomaat zorgt ervoor dat de elektriciteit wordt uitgeschakeld wanneer door kortsluiting een te hoge stroom in een apparaat ontstaat. Daarnaast kan middels een installatieautomaat een volledige groep worden in- en of uitgeschakeld. Dit is makkelijk wanneer elektrische apparaten aangesloten of vervangen moeten worden.

Een installatieautomaat is geplaatst in de groepenkast van de woning. De installatieautomaat vormt samen met de aardlekschakelaar de kern van de beveiliging van de elektrische installatie. Een installatieautomaat wordt ook wel groep of zekeringsautomaat genoemd.

Een zekeringsautomaat  is dus een beveiligingssysteem die elektrische bedrading beschermt tegen schade die ontstaat door te hoge elektrische stromen als gevolg van bijvoorbeeld kortsluiting. Wanneer de groep een te hoge elektrische stroom detecteert, bijvoorbeeld door overbelasting of kortsluiting, onderbreekt deze – door middel van een elektromagneet, het elektrische circuit waardoor de elektrische installatie beschermd wordt. Wanneer een bepaalde groep wordt overbelast, wordt het circuit uitgeschakeld door middel van een bimetaal.

Er bestaan verschillende soorten zekeringsautomaten, hieronder vind je de meest voorkomende :

• 1P+N-automaat: Deze installatieautomaat is eenpolig en beschikt over een afschakelbare nulleider die enkel in de fasepool een set overstroombeveiligingen bevat. Deze installatieautomaat is één van de meeste gebruikte automaten in woningen.
• 2P-automaat: Een tweepolige variant van de zekeringsautomaat, iedere pool bevat één set overstroombeveiligingen.
• 3P-automaat: Deze variant bevat drie polen met drie sets overstroombeveiligingen.
• 3P+N-automaat: Net als de 3P-automaat bevat deze variant drie polen met drie sets overstroombeveiligingen, maar ook een afschakelbare nulleider.

Deze installatieautomaten hebben verschillende uitschakelkarakteristieken. Deze zijn aangepast aan de specifieke kenmerken van een bepaalde elektrische installatie :

• B-karakteristiek. Dit is de meest toegepaste zekeringsautomaat in woningen
• C-karakteristiek. Deze gebruik je bij grotere schakelstromen zoals motoren
• D-karakteristiek. Deze installatieautomaten gebruik je voor transformatoren